İslam Hukuk Metodolojisinde Nesh Mehmet Nuri Ayyıldız
Stok Durumu:
Kanunlar, toplumun mutluluğu, huzuru, sağlıklı gelişimi ve ilerlemesi
O[
cF¡Y¡Yc+l%l[lWOOd%+d+F
hedeflenerek hazırlanmaktadır. Bu amaçla ortaya konulan kanunların,
toplumların ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılayacak nitelikte
meydana getirildiği, genelgeçer bir anlayıştır. Bu husus, ilâhî kanunlar
-
da olduğu gibi beşerî kanunların hazırlanmasında da geçerlidir. Geçen
zamanla birlikte yaşanan yeniliklere ve gelişimlere bağlı olarak toplum
-
ların sosyal, ekonomik, siyasi, kültürel ve dini hayatlarında birtakım
değişiklikler olduğu izahtan varestedir. İşte bu sebepten dolayı yeni
hükümleri tebliğ etme göreviyle gönderilen peygamberler, içinde
bulundukları şartlara yönelik olarak dinin uygulamalı hükümleri açısın
-
dan yepyeni hükümler getirmişlerdir. Hükümlerdeki bu değişimler
ilâhî vahye dayalı dinler arasında olabildiği gibi, tek bir şerîatın hüküm
-
leri arasında da gerçekleşmiştir. İslâm, ilk geldiği günden kemale erdiği
döneme kadar kapsadığı hükümleri tedrîci bir şekilde teşrî kılarak
toplumu Şâr in istediği bir topluma dönüştümüştür. Bu ise ilk teşrî
kılınan hükümler ile nihaî hükümler arasında birtakım farklılıkları
zorunlu kılmıştır. Bu farklı hükümlerin birbiriyle çatışmaksızın doğru bir
şekilde anlaşılması yollarından birisi de nesh teorisidir. Nesh teorisinin
hukuk mantığıyla çelişen bir tarafı yoktur. Zira bu konu, âmmın tahsîsi,
mutlakın takyîdi ve mücmelin tebyîninde olduğu gibi nasların doğru
anlaşılması açısından usûlcüler tarafından bir teori haline getirilmiştir.
Tarihî seyri itibariyle farklı açılardan farklı ilmî disiplinlere konu olan
nesh, Şâfiî usûl geleneğinde İmâm Şâfiî’ye muhâlefetin en ciddi olduğu
yer olmuştur. Naslar arasında gerçekleşmesi hasebiyle ulemâ nezdinde
kendisine ayrı bir önem atfedilen nesh, geniş bir anlam içeriğine sahip
olup geçmişten günümüze kadar üzerinde önemli tartışmaların
olduğu bir konu olmuştur. Bu sebeple nesh konusu akla ve nakle
dayanan ilkeler çerçevesinde tespit edilen kurallar doğrultusunda
değerlendirilmelidir.
ADET
Sepete Ekle